Sütte somatik hücre sayısı, sütteki bakteri yükü ve kalıntı takip programları içerisinde yer alan sütte antibiyotik kalıntısı varlığı sağlıklı süt üretimi için sıkıntılı konulardan bazılarıdır. Bunun başlıca sebeplerinden biri de çiftliklerde yaygın görülen Mastitis hastalığıdır. Peki, kaliteli süt üretimi nasıl sağlanır? İnek meme koruyucu bir teknoloji var mıdır?
Bu konuların çıkış noktası olarak işletmelerde yaygın gözlenen İneklerde Mastitis (meme yangısı) hastalığını temel sayabiliriz. Hastalığın tedavi süreci zaman, para ve kalite kaybına yol açar. Bilindiği üzere kaliteli süt için AB tarafından belirtilen kriterler, çiğ sütün bir ml’sinde somatik hücre sayısının 200 bin, bakteri yükünün 10 binin altında olmasıdır.
Konunun bakteri yükü ile ilgili kısmı, sağım esnasında ve sağım sonrasındaki uygulamalar düzenlenerek büyük ölçüde kontrol altına alınabilmektedir. Sağım sırasında ve sonrasında oluşabilecek harici kontaminasyon (bakterilerin bulaşması), hijyen kurallarının uygulanması ve süt soğutma tankı kullanımı vasıtasıyla engellenebilmektedir.
En Büyük Problem: İneklerde Mastitis
Sütte somatik hücre sayısı ve antibiyotik kalıntısı konuları direkt olarak süt işletmelerinin en büyük problemi olan “İneklerde Mastitis hastalığı" (meme yangısı) ile ilgilidir. Hastalık ile sürekli bir mücadele halinde olan meme dokusundan elde edilen sütte, somatik hücre sayısı (kandan süte geçen lökosit sayısı) yüksek olacaktır. Hastalık ülke ekonomisine yaklaşık olarak 40 trilyonluk bir ekonomik kayba yol açmakla birlikte üretilen sütün de kalitesiz olarak değerlendirilmesine neden olmaktadır.
İneklerde Mastitis’in temel nedeni mikroplardır. Fakat yalnızca mikrop varlığı hastalığın oluşması için yeterli değildir. Hastalığın oluşmasını sağlayan pek çok neden vardır: sürüde mastitisli hayvan varlığı, sağımcıların kirli elleri, kirli bez kullanımı, süt verimi yüksek hayvani, meme ve meme başı bozukluğu bulunan hayvani, hava koşulları ve mevsim etkileri gibi. Kısaca meme dokusuna mikropların girişini kolaylaştıran bütün durumlar hastalığa yakalanma riskini arttırır diyebiliriz.
İneklerde Mastitis yalnızca süt veriminde azalmaya yol açmakla kalmayıp, memenin bir veya birkaç lobunun (bölümünü körleşmesine, hatta tamamen süt veremeyecek duruma gelmesine de neden olmaktadır. Ayrıca halk sağlığı yönünden bakıldığında, mastitisli memeden elde edilen sütleri içenler ve bu sütlerden yapılan peynirli yiyenler, hastalığın en yaygın etkenleri olan Streptokok ve Stafilokok bakterileri ile toksinlerini alarak zehirlenmelere maruz kalabilmektedirler.
Nasıl Önlem Alınabilir?
Hastalık ile ilgili yapılan antibiyotik tedavisi artık Veteriner Hekim kontrolü içerisinde yer almaktadır. Elbette hastalığın tedavi sürecinde antibiyotik tedavisi kaçınılmazdır. Ancak sahada görülen kontrolsüz antibiyotik kullanımı dolayısıyla sütte ve ette kalıntı sorunu, "süt ve süt ürünlerinde kalite" ile ilgili göz yumulmayacak derecede önemli bir diğer konudur.
Basit bir mantıkla düşündüğümüzde, sütteki bakteri yükü ne kadar olursa olsun UHT pastörizasyonu sonucu sütün içerisinde bulunan bakteriler ölmekte, fakat kimyasal madde olmasından dolayı antibiyotik kalıntısı bu işlemden etkilenmemektedir.
Kaliteli Süt Üretmenin Çok Kolay Bir Yolu Var
Mastitis bir süt çiftliğinin başına gelebilecek en kötü şeylerden biri desek abartmış olmayız Çünkü hem süt verimini kalıcı olarak düşürme potansiyeline sahip hem de bulaşıcı. Üstelik bu hastalık her çiftlikte bulunur ve kolayca bulaşabilir. Buna karşın erken teşhis edildiğinde kolaylıkla kontrol altına alınabilir ve tedavi edilebilir. Özellikle subklinik mastitis için zor olan tedavi değil teşhistir.
Bunun için gözleme güvenmek yerine diğer yöntemleri tercih etmeniz sizi uzun vadede büyük zararlardan kurtarır. En kolay çözüm ise sağım hattına takacağınız minicik bir cihaz.
Bu cihaz sayesinde her sağımda otomatik mastitis kontrolü yapabilir. Erken teşhis ve tedavi ile sürünüzün süt verimini koruyabilirsiniz.
Comentários